భారతీయ మార్కెట్లను ప్రభావితం చేస్తూ, మైనింగ్ మరియు లోహ రంగ దిగ్గజం వేదాంత లిమిటెడ్ (Vedanta Ltd.) మరియు దాని అనుబంధ సంస్థ హిందుస్తాన్ జింక్ లిమిటెడ్ (Hindustan Zinc Ltd.) షేర్లు నేడు (జూలై 9, 2025) భారీగా పడిపోయాయి. వైస్రాయ్ రీసెర్చ్ (Viceroy Research) అనే యూఎస్ షార్ట్-సెల్లర్ (US Short-Seller) ప్రచురించిన ఒక నివేదిక ఈ పతనానికి కారణం. ఈ నివేదిక, వేదాంత గ్రూప్లో ఆర్థిక అవకతవకలు (Financial Irregularities) మరియు కార్పొరేట్ పాలన లోపాలు (Corporate Governance Lapses) ఉన్నాయని ఆరోపించింది.
వైస్రాయ్ రీసెర్చ్ ఆరోపణలు ఏమిటి?
వైస్రాయ్ రీసెర్చ్ తన సంచలనాత్మక నివేదికలో వేదాంత గ్రూప్ ఆర్థిక నిర్మాణాన్ని “పోంజి స్కీమ్” (Ponzi Scheme) తో పోల్చింది. నివేదికలోని ముఖ్య ఆరోపణలు:
- మాతృ సంస్థకు నగదు మళ్లింపు: వేదాంత రిసోర్సెస్ (Vedanta Resources), వేదాంత లిమిటెడ్ యొక్క మాతృ సంస్థ. వేదాంత రిసోర్సెస్ రుణాలను తీర్చడానికి తన అనుబంధ సంస్థలైన వేదాంత లిమిటెడ్ మరియు హిందుస్తాన్ జింక్ నుండి నిరంతరం నగదును మళ్లిస్తోందని (Cash Drain) వైస్రాయ్ ఆరోపించింది. ఇది వేదాంత లిమిటెడ్ యొక్క ఆర్థిక స్వయంప్రతిపత్తిని (Financial Independence) బలహీనపరుస్తుందని పేర్కొంది. వైస్రాయ్, వేదాంత రిసోర్సెస్ను “పరాన్నజీవి” (Parasite) గా అభివర్ణించింది.
- అకౌంటింగ్ అవకతవకలు: వడ్డీ ఖర్చులను తక్కువగా చూపడం (Underreporting of Interest Expenses), లెక్కల్లో లేని బాధ్యతలు (Off-record Liabilities), మరియు పెంచి చూపిన మూలధన వ్యయాలు (Inflated Capital Expenditure Figures) వంటి అనేక ఆర్థిక అవకతవకలు జరిగాయని నివేదిక పేర్కొంది. ఈ పద్ధతులు కంపెనీ నిజమైన ఆర్థిక పరిస్థితిని దాచిపెట్టడానికి ఉపయోగపడ్డాయని ఆరోపించింది.
- డీమెర్జర్ ప్లాన్పై సందేహాలు: వేదాంత ప్రతిపాదించిన డీమెర్జర్ వ్యూహం (Demerger Strategy) కూడా ప్రస్తుత నగదు కొరత సమస్యలను పరిష్కరించదని వైస్రాయ్ విమర్శించింది. కొత్తగా ఏర్పడే సంస్థలు కూడా గణనీయమైన రుణ స్థాయిలను వారసత్వంగా పొందే అవకాశం ఉందని, ఇది పునర్నిర్మించిన గ్రూప్లో మరింత సంక్లిష్టతలను మరియు ఆర్థిక ఒత్తిడిని సృష్టిస్తుందని హెచ్చరించింది.
- నియంత్రణ మరియు ఆడిటర్ల లోపాలు: యాజమాన్యం మరియు ఆడిటర్ల పర్యవేక్షణలో బలహీనతలు ఉన్నాయని, తప్పుడు ఆడిటర్ల ఎంపిక కూడా కార్పొరేట్ పాలన సమస్యలను సూచిస్తుందని నివేదిక పేర్కొంది.
మార్కెట్పై ప్రభావం:
ఈ నివేదిక వెలువడిన వెంటనే, వేదాంత లిమిటెడ్ షేర్లు 5% వరకు, హిందుస్తాన్ జింక్ షేర్లు 2.5% వరకు పడిపోయాయి. ఇది పెట్టుబడిదారులలో ఆందోళనలను (Investor Concerns) పెంచి, ఈ ప్రముఖ మెటల్ మరియు మైనింగ్ కంపెనీల మార్కెట్ విలువ (Market Value) తగ్గడానికి దారితీసింది. ఆరోపణలు ప్రస్తుతం పరిశీలనలో (Under Scrutiny) ఉన్నాయి, మరియు ఈ పరిణామాలను మార్కెట్ నిశితంగా గమనిస్తోంది.
వేదాంత స్పందన:
వైస్రాయ్ రీసెర్చ్ ఆరోపణలను వేదాంత గ్రూప్ తీవ్రంగా ఖండించింది. ఈ నివేదిక “ఎంపిక చేసిన తప్పుడు సమాచారం మరియు నిరాధారమైన ఆరోపణల దుర్మార్గమైన కలయిక” అని, ఇది గ్రూప్ ప్రతిష్టను దెబ్బతీయడానికి ఉద్దేశించబడిన “తప్పుడు ప్రచారం” (False Propaganda) అని పేర్కొంది. తమను సంప్రదించకుండానే ఈ నివేదికను విడుదల చేశారని, మార్కెట్ ప్రతిచర్యల నుండి లాభపడాలనే ఏకైక ఉద్దేశ్యంతో ఇది జరిగిందని వేదాంత ఆరోపించింది.
ముగింపు:
వైస్రాయ్ రీసెర్చ్ నివేదిక వేదాంత గ్రూప్పై ఒక అనిశ్చితి ఛాయను (Shadow of Uncertainty) నిస్సందేహంగా నిలిపింది. ఈ కార్పొరేట్ వివాదం (Corporate Controversy) వేదాంత యొక్క ఆర్థిక పారదర్శకత (Financial Transparency) మరియు కార్పొరేట్ పాలనా ప్రమాణాలపై (Corporate Governance Standards) ప్రశ్నలను లేవనెత్తుతుంది. ఈ ఆరోపణలపై పూర్తి స్పష్టత వచ్చే వరకు, ఈ కంపెనీలలో పెట్టుబడిదారుల విశ్వాసం (Investor Confidence) ప్రభావితం అయ్యే అవకాశం ఉంది. రాబోయే రోజుల్లో వేదాంత గ్రూప్ ఈ ఆరోపణలను ఎలా ఎదుర్కొంటుంది మరియు అది మార్కెట్పై ఎలాంటి ప్రభావాన్ని చూపుతుందో చూడాలి.