యెస్ బ్యాంక్ రుణాల మళ్లింపు కేసులో అనిల్ అంబానీ రిలయన్స్ కమ్యూనికేషన్స్ తీవ్ర ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటోంది. ఎన్‌ఫోర్స్‌మెంట్ డైరెక్టరేట్ విస్తృత దాడులు నిర్వహించగా, ఎస్‌బీఐ ‘ఫ్రాడ్’గా వర్గీకరించింది.
జూలై 24, 2025
ముంబై: దేశంలో ఒకప్పుడు దిగ్గజ పారిశ్రామికవేత్తగా వెలుగొందిన అనిల్ అంబానీకి చెందిన రిలయన్స్ కమ్యూనికేషన్స్ (RCom) సంస్థ, యెస్ బ్యాంక్‌తో సంబంధమున్న ₹3,000 కోట్ల రుణ మోసం కేసులో తీవ్ర ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటోంది. ఈ కేసులో ఎన్‌ఫోర్స్‌మెంట్ డైరెక్టరేట్ (ఈడీ) గురువారం (జులై 24, 2025) రిలయన్స్ గ్రూప్‌నకు చెందిన పలు కార్యాలయాలు, అనుబంధ సంస్థలు, వ్యక్తులకు సంబంధించిన సుమారు 40-50 ప్రదేశాల్లో విస్తృత తనిఖీలు నిర్వహించింది.
కేసు పూర్వపరాలూ – కీలక ఆరోపణలు
ఈడీ ప్రాథమిక దర్యాప్తు ప్రకారం, 2017 నుంచి 2019 మధ్య కాలంలో యెస్ బ్యాంక్ మంజూరు చేసిన సుమారు ₹3,000 కోట్ల రుణాలను షెల్ కంపెనీలకు (నకిలీ కంపెనీలు), ఇతర గ్రూప్ సంస్థలకు మళ్లించినట్లు ఆరోపణలు ఉన్నాయి. రుణాల మంజూరుకు ముందు యెస్ బ్యాంక్ ప్రమోటర్లు, ఇతర బ్యాంకు అధికారులకు లంచం ఇచ్చినట్లు కూడా ఈడీకి ఆధారాలు లభించాయని తెలుస్తోంది. ఇది “క్విడ్ ప్రో కో” (ప్రతిఫలంగా ఏదో ఒకటి పొందడం) ఒప్పందంలో భాగంగా జరిగిందని ఈడీ అనుమానిస్తోంది.
రుణ ఆమోద ప్రక్రియలో లోపాలు
యెస్ బ్యాంక్ రుణ ఆమోద ప్రక్రియలో తీవ్రమైన లోపాలు ఉన్నాయని, డ్యూ డిలిజెన్స్ లేకుండానే రుణాలు మంజూరు చేశారని, క్రెడిట్ పత్రాలను వెనుక తేదీ (బ్యాక్‌డేటెడ్)తో తయారు చేశారని ఈడీ గుర్తించింది. ఆర్థికంగా బలహీనంగా ఉన్న సంస్థలకు రుణాలు ఇవ్వడం, ఒకే రోజు దరఖాస్తు చేసుకుని రుణాలు విడుదల చేయడం వంటి అక్రమాలు జరిగినట్లు తేలింది.
ఎస్‌బీఐ ‘ఫ్రాడ్’ ముద్ర
ఈడీ దాడులకు కొన్ని రోజుల ముందు, స్టేట్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (ఎస్‌బీఐ) రిలయన్స్ కమ్యూనికేషన్స్, దాని ప్రమోటర్ అనిల్ అంబానీని “ఫ్రాడ్” (మోసపూరితమైనవి)గా వర్గీకరించింది. ఈ విషయాన్ని జూన్ 24, 2025న రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ)కి నివేదించింది. ఎస్‌బీఐ దీనిపై సీబీఐకి కూడా ఫిర్యాదు చేసేందుకు సిద్ధమవుతోంది. ఆర్‌కమ్ (RCom) తీసుకున్న ₹2,227.64 కోట్ల ఫండ్ ఆధారిత బకాయిలు, ₹786.52 కోట్ల నాన్-ఫండ్ ఆధారిత బ్యాంక్ గ్యారెంటీ ఎస్‌బీఐకి చెల్లించాల్సి ఉంది.
ఇతర బ్యాంకుల ఆరోపణలు & దర్యాప్తు కోణం
కేవలం యెస్ బ్యాంక్ మాత్రమే కాకుండా, రిలయన్స్ కమ్యూనికేషన్స్ కెనరా బ్యాంక్‌కు కూడా ₹1,050 కోట్లకు పైగా మోసం చేసిందని ఈడీ వర్గాలు తెలిపాయి. అయితే, కెనరా బ్యాంక్ గతంలో RCom రుణ ఖాతాను ‘ఫ్రాడ్’గా గుర్తించినప్పటికీ, బాంబే హైకోర్టు ఆదేశాల మేరకు తాజాగా ఆ వర్గీకరణను ఉపసంహరించుకుంది.
ప్రివెన్షన్ ఆఫ్ మనీ లాండరింగ్ యాక్ట్ (PMLA) సెక్షన్ 17 కింద ఈ సోదాలు జరుగుతున్నాయి. బ్యాంకులు, వాటాదారులు, పెట్టుబడిదారులు, ప్రభుత్వ సంస్థలను మోసం చేసేందుకు ప్రజాధనాన్ని దారి మళ్లించినట్లు ఈడీ ఆరోపించింది.
మరిన్ని దర్యాప్తులు & అనిల్ అంబానీ వివరణ
ఈ కేసు కేవలం యెస్ బ్యాంక్ రుణాలకే పరిమితం కాదని, రిలయన్స్ మ్యూచువల్ ఫండ్ ₹2,850 కోట్లు యెస్ బ్యాంక్ AT-1 బాండ్లలో (పర్పెచ్యువల్ ఎఫ్‌డీలు) పెట్టుబడి పెట్టడం, ఆ తర్వాత ఈ బాండ్లను రద్దు చేయడం వంటి అంశాలపై కూడా సీబీఐ దర్యాప్తు చేస్తోంది. రిలయన్స్ ఇన్‌ఫ్రా కూడా ₹10,000 కోట్లకు పైగా రుణాలను దారి మళ్లించిందని ఈడీ వర్గాలు తెలిపాయి.
అయితే, అనిల్ అంబానీ రిలయన్స్ పవర్, రిలయన్స్ ఇన్‌ఫ్రా కంపెనీలకు బోర్డులో లేరని, ఆర్‌కామ్, రిలయన్స్ హోమ్ ఫైనాన్స్ లిమిటెడ్ (ఆర్‌హెచ్‌ఎఫ్‌ఎల్)కు సంబంధించిన లావాదేవీలు 10 సంవత్సరాల క్రితం నాటివని, అవి తమ ప్రస్తుత కార్యకలాపాలపై ఎటువంటి ప్రభావం చూపవని కంపెనీలు స్పష్టం చేశాయి. ఆర్‌కామ్ దివాలా ప్రక్రియలో ఉందని, ఆర్‌హెచ్‌ఎఫ్‌ఎల్ కూడా సుప్రీంకోర్టు తీర్పు ప్రకారం పూర్తిగా పరిష్కరించబడిందని పేర్కొన్నాయి.
ఈ దర్యాప్తులు భారత కార్పొరేట్ రంగంలో సంచలనం సృష్టించాయి. ఈ కేసులో మరిన్ని వివరాలు వెల్లడయ్యే అవకాశం ఉంది. ఈడీ ప్రస్తుతం 50కి పైగా కంపెనీలు, 25 మంది వ్యక్తులపై నిఘా ఉంచింది.
