పరిచయం
కేరళ హైకోర్టు ఆగస్టు 1, 2025కు సర్వే వైశిష్ట్యాలు, భద్రత, న్యాయబద్ధతలను హామీ ఇచ్చే విధంగా, డిజిటల్ న్యాయ వ్యవస్థలో ఆర్టిఫిషియల్ ఇంటెలిజెన్స్ (AI) పరికరాల ఉపయోగంకు పూర్తి మార్గదర్శకాలు విడుదల చేసింది. ఇవి సామాజిక న్యాయ వ్యవస్థలో AI లను వివేకవంతంగా, పరిమితంగా ఉపయోగించుకోవడానికి భారతదేశంలోని హైకోర్టు వైశాల్యంగా మొట్టమొదటిసారిగా ఈ విధమైన విధానాన్ని రూపొందించింది.
ముఖ్యాంశాలు
- AI పరికరాలు కేరళ జిల్లా, సెషన్స్ కోర్టుల, మేజిస్ట్రేట్ల, న్యాయ అధికారులు, క్లర్కులు, ఇంటర్న్లు, కోర్ట్ సిబ్బంది ఒకరికి రాయడమనేది కాదు, అందరికీ, అధికారిక లేదా డీవైస్‌లో ఉపయోగించిన సందర్భంలో కూడా వర్తిస్తాయి.
- AI పరికరాలను వాడుతోంది, కానీ విచక్షణతో – AIని కూడా ఉపయోగిస్తారు కానీ, “అంగీకారిత AI పరికరాలు” (అమెరికా హైకోర్టు లేదా సుప్రీం కోర్టు ఆమోదించినవి మాత్రమే) వాడాలి. చాట్జిపిటి, జెమిని, కోపిలాట్, డీప్సీక్ వంటి జనరేటివ్ AI పరికరాలను తీర్పులు, ఆదేశాలు, ఉత్తర్వులు రాయడానికి ఉపయోగించడానికి సంపూర్ణంగా నిషేధించారు.
- న్యాయ నిర్ణయాలలో AI ఉపయోగం పూర్తిగా నిషేధం – AI పరికరాలను కేసు తీర్పులు, నిర్ణయాలు, ఆదేశాలు, ఉత్తర్వులు రాయడానికి ఏ విధంగానూ ఉపయోగించనట్లు హైకోర్టు స్పష్టంగా చెప్పింది. నిర్ణయాత్మక విషయాల ఉపరితలంలో AIని భరోసా చేయకూడదు. ఇది పూర్తిగా మానవ న్యాయాధికారుల బాధ్యత.
- AI ఫలితాలు మానవ అధికారి స్వంతంగా పరిశీలించాలి – AIని సహాయంగా వాడిన ఏ ఉత్పత్తినైనా (ట్రాన్స్‌లేషన్, కేస్ స్క్రెనింగ్, రీసెర్చ్) మానవ అధికారి కఠినంగా పరిశీలించి, ధృవీకరించాల్సి ఉంటుంది.
- ఆడ్మినిస్ట్రేటివ్ పనులకు మాత్రమే పరిమితం – AIని ఆడ్మినిస్ట్రేటివ్ పనులు, షెడ్యూలింగ్, కోర్ట్ రికార్డ్ మేనేజ్‌మెంట్ వంటి అని-నిర్ణయాత్మక ప్రాంతాలకు మాత్రమే పరిమితం చేసింది.
- సూట్‌లు, హామీలు – ప్రతి జిల్లా కోర్టు తన అన్ని AI ఉపయోగాలకు “ఆడిట్ ట్రైల్” ను నిర్వహించాలి. పాతవి, ప్రస్తుతము ఉపయోగిస్తున్న పరికరాల పేర్లు, ఫలితాల ప్రస్తుతత, మానవ ధృవీకరణలోని వివరాలు తప్పనిసరిగా నమోదు చేయాలి.
- డేటా సెక్యూరిటీ – క్లాఉడ్‌ ఆధారిత AI పరికరాలలో సున్నితమైన కేసు డేటా (పర్సనల్ ఐడెంటిఫైయర్స్, విశేష సమాచారం) ఇన్పుట్‌ చేయకూడదు. అన్యూన్స్‌డ్, ఎన్‌క్రిప్టెడ్‌ క్లాఉడ్‌ సేవలలో ఆడ్మినిస్ట్రేటివ్ పనులకుకూడా డేటా డొంప్‌ చేయకూడదు.
- ట్రైనింగ్‌ – న్యాయాధికారులు, సిబ్బంది ఇకపై AI తోడ్పాటును వివేకవంతంగా ఉపయోగించుకోవడానికి లీగల్, ఎథికల్, టెక్నికల్‌ ట్రైనింగ్‌ను తప్పనిసరిగా చేయాలి. ఏ సమస్య, గ్లిచ్‌, బైస్‌, జాతి, ధార్మిక, సమాజ విచక్షణ, దోపిడీలు, అకృత్రిమమైన ఫలితాలు బయటపడితే, పై అధికారికి తక్షణం రిపోర్ట్‌ చేయాలి.
- నియమాల ఉల్లంఘన, తీసుకోవాల్సిన చర్యలు – ఈ మార్గదర్శకాలు ఉల్లంఘిస్తే డిసిప్లినరీ చర్యలు తీసుకోబడుతుంది. ఎవరైనా హెచ్చరిక లేకుండా ఉపయోగించినట్లయితే, సందర్భాన్ని బట్టి చట్టపరంగా సరైన చర్య తీసుకుంటారు.
విధాన ప్రతిపాదనలు – సారాంశం
| విషయం | వివరణ |
|---|---|
| AI ఉపయోగం | అడ్మినిస్ట్రేటివ్ పనులకు మాత్రమే, ఎప్పుడూ మానవ పర్యవేక్షణతో |
| నిర్ణయాత్మక పనులు | తీర్పులు, ఆదేశాలు, ఉత్తర్వులు, ఫైండింగ్స్‌, రిలీఫ్‌లకు AI ఉపయోగించరాదు |
| ప్రామాణీక పరికరాలు | హైకోర్టు, సుప్రీం కోర్టు ఆమోదించిన AI పరికరాలు మాత్రమే వాడాలి |
| డేటా సెక్యూరిటీ | ఏ హామీ లేని క్లాఉడ్‌ సేవల్లో సున్నితమైన కేసు డేటా నమోదు చేయరాదు |
| ఆడిట్ ట్రైల్ | ప్రతి AI ఉపయోగం, పరికరం, ఫలితాల ధృవీకరణను తప్పనిసరిగా నమోదు చేయాలి |
| ట్రైనింగ్‌ | అన్ని న్యాయాధికారులు, సిబ్బందికి AIలో తగిన ట్రైనింగ్‌ ఇవ్వాలి |
| డిసిప్లినరీ చర్యలు | మార్గదర్శకాలు ఉల్లంఘించిన వారిపై చర్యలు తీసుకోవచ్చు |
పార్శ్వాలూ, సందేహాలు
- AIని నకిలీ సమాచారం, బయాస్‌, సమాజ విచక్షణ తరచుగా ఉత్పత్తి చేసే అవకాశం కాబట్టి, మానవ న్యాయవేత్త తప్పనిసరిగా ఫలితాలను కఠినంగా చూడాల్సి వస్తుంది.
- ప్రైవసీ, డేటా భద్రత, విశ్వసనీయతకు AI పరికరాల వాడకం పెరిగితే, దాని పర్యవసానాలను ఇక్కడ హైకోర్టు కూడా స్పష్టంగా తెలపడమే ముఖ్యం.
- ప్రయోజనాలు – కార్యక్రమ కార్యదర్శకత (స్కీమూలింగ్‌, రికార్డు కీపింగ్‌, ట్రాన్స్‌లేషన్‌లు), రీసెర్చ్లో వేగవంతమైన ఎల్ఎల్‌ఎం-లు వాడడానికి అవకాశం ఇది ఇవ్వడమే.
- మితిమీరిన ఉపయోగం – AIని బ్లాక్‌బోర్డ్‌, సర్వర్‌ అనుకూల ప్రాంతాలకు మాత్రమే పరిమితం, మొత్తం డిజిటల్ జస్టిస్‌లో ఇది “హ్యూమన్ ఇన్ ద లూప్” విధానాన్ని అందిస్తుంది.
ముగింపు
కేరళ హైకోర్టు యొక్క ఈ AI మార్గదర్శకాలు భారతదేశంలో మొదటి సారిగా అమలు చేయబడినవి. సాంకేతికతను సరైన మార్గంలో స్వీకరించడం, కానీ సమూహ న్యాయం విశ్వాసం, నిబద్ధతలు, ఫెయిర్‌నెస్తో ఉండాలని ప్రకటిస్తున్నాయి. AIను ఉపయోగించండి, కానీ పూర్తిగా ఆధారపడకండి అనేది ఈ విధానం ప్రధాన సందేశం.
అందరు న్యాయాధికారులు, జిల్లా కోర్టులు, సిబ్బంది, ఇంటర్న్లు ఈ మార్గదర్శకాలను తెలుసుకొని, జాగ్రత్తతో పాటు, బాధ్యతాయుతంతో AIని ఉపయోగించాలి. నియమాలతో కూడిన ఈ విధానం, ఇతర రాష్ట్రాలకు, కేంద్ర స్థాయి అమలు వేగానికి తలపెట్టే రాబోయే దారికి మార్గదర్శకమవుతుంది.
చివరగా:
సాంకేతికత వికాసాలకు, డిజిటల్ న్యాయ విధానానికి అతుకుతుంది, కానీ మానవ వివేచన, బాధ్యత, న్యాయం సంపూర్ణంగా నిలుస్తాయంటే ఈ మార్గదర్శకాలు.**
సంబంధిత వార్తలు, ఆర్థిక ఎక్స్‌ప్రెస్, ఇండియన్ ఎక్స్‌ప్రెస్, హిందూ స్టాన్‌ టైమ్స్‌, ఎబిపి తెలుగు వంటి విశ్వసనీయ మూలాల్లో పూర్తి మార్గదర్శకాల నమూనాను చూడవచ్చు.
ప్రతీ న్యాయ వ్యవహారంలో AI ఉపయోగించడానికి సందర్భం దాటితే ఇబ్బంది ఏర్పడవచ్చు. కాబట్టి, మీరు కోర్టు సిబ్బంది, న్యాయాధికారులైతే ఈ మార్గదర్శకాల గురించి శ్రద్ధగా తెలుసుకోండి, జాగ్రత్తతో పాటుకోండి!
